W 2023 r. gospodarstwa domowe, podmioty wrażliwe oraz małe przedsiębiorstwa korzystają z tzw. zamrożonych cen prądu. Jest to specjalne rozwiązanie wprowadzone przez rząd z końcem 2022. Miało ono chronić odbiorców najbardziej narażonych na podwyżki cen energii elektrycznej. Pierwsze prognozy dotyczące ceny prądu w 2024 r. poznamy zapewne pod koniec roku. Czego możemy się spodziewać? Znacznej (nawet rzędu 50-70%) podwyżki rachunków za prąd? Czy może nowy rząd zdecyduje się na dalsze mrożenie cen energii elektrycznej?
Ceny prądu w Polsce i Europie – jak kształtowały się w 2023?
Zamrożenie ceny prądu w 2023 r. było środkiem wspierającym odbiorców indywidualnych, tzw. podmioty wrażliwe i firmy. Ustawa wprowadzająca zamrożenie cen prądu w 2023 r. przewidywała maksymalne stawki za energię elektryczną do osiągnięcia określonych limitów zużycia: dla gospodarstw domowych było to 2000 kWh, a następnie 3000 kWh rocznie. Jak kształtowały się ceny prądu dla firm? Małe i średnie przedsiębiorstwa od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. za energię elektryczną płaciły stałą kwotę w wysokości 785 zł/MWh, a następnie od 1 października 2023 r. 693 zł/1000 kWh. Ceny maksymalne za prąd nie dotyczyły jednak dużych przedsiębiorstw. Eksperci szacują, że brak rządowych regulacji spowodowałby ceny prądu w Polsce na rynku hurtowym na poziomie 1000 zł za MWh.
Jak wyglądały ceny prądu w Europie? W pierwszym kwartale 2023 r. najwyższe ceny energii elektrycznej na rynku hurtowym miały Włochy (158 euro/MWh), a najniższe – Szwecja (68 euro/MWh). Dla porównania w Polsce cena ta wyniosła ok. 130 euro. Ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych wzrosły w pierwszej połowie 2023 r. w 22 krajach Unii Europejskiej, a średnia cena energii dla całej Unii w I półroczu 2023 r. wyniosła 28,9 euro/100 kWh.
Jak prezentowały się ceny prądu na giełdzie? Po gwałtownych wzrostach w 2022 r. ceny prądu na europejskiej giełdzie zaczęły spadać. W marcu 2023 r. na rynku SPOT za 1 MWh płacono w krajach Unii Europejskiej średnio 106 euro, czyli o ok. 20% mniej niż miesiąc wcześniej. Dla porównania w Polsce za 1 MWh cena ta wyniosła ok. 121 euro. Jednak już w lipcu 2023 r. na rynku SPOT za 1 MWh płacono średnio w krajach Unii 83,30 euro. Z kolei w Polsce cena ta wynosiła ponad 118 euro i była najwyższa w Europie. Jak prezentowały się ceny zakupu energii dla kontraktu terminowego na 2024 r.? W lipcu 2023 r. dla państw Unii było to średnio 130 euro za 1 MWh, natomiast w Polsce 150 euro za 1 MWh.
Ceny prądu dla firm w 2024
Z końcem października 2023 r. do Urzędu Regulacji Energetyki (URE) wpłynęły wnioski od sprzedawców energii elektrycznej o ustalenie taryf dla gospodarstw domowych na przyszły rok. Zakładają one znaczące (nawet do 70%) podwyżki ceny prądu w 2024 r. Nie wiadomo jeszcze, czy tak jak w poprzednim roku nowy rząd zdecyduje się na zamrożenie cen prądu.
Jakie są prognozy na ceny prądu w 2024 dla przedsiębiorców? Ceny prądu dla firm są odmienne od tych dla gospodarstw domowych. Po pierwsze ceny prądu dla przedsiębiorców nie są regulowane przez URE oraz są uzależnione od wielu czynników: cen energii na rynku hurtowym, cen prądu w Europie, od poziomu inflacji czy kosztów uprawnień do emisji CO2. Biorąc pod uwagę zwłaszcza rosnące koszty emisji dwutlenku węgla i wysokie ceny hurtowe energii w 2023 r., klienci biznesowi muszą liczyć się z tym, że ceny prądu dla firm w 2024 r. mogą wzrosnąć. Mimo iż aktualne kontrakty roczne na giełdzie na 2024 r. prezentują dość atrakcyjne ceny, to jednak ceny prądu dla przedsiębiorstw oferowane przez sprzedawców są wyższe.
Czy można liczyć na obniżenie ceny prądu?
„Ostatnie lata przyniosły znaczne podwyżki cen energii elektrycznej. Były one szczególnie odczuwalne dla przedsiębiorców. Czy istnieje sposób, aby firmy płaciły mniej za prąd? Oczywiście, że tak. W ostatnim roku sposobem na tani prąd dla firm był zakup energii elektrycznej po cenach prądu na giełdzie. Nie ma co prawda gwarancji, że w kolejnych latach to rozwiązanie będzie także najkorzystniejsze, ale na pewno jest warte uwagi. Jeśli sytuacja finansowa firmy na to pozwala, warto rozważyć inwestycje, zwłaszcza w zieloną energię, jak fotowoltaika czy kogeneracja, które mimo początkowych wysokich nakładów zwrócą się po kilku latach i przełożą się na znacznie niższe rachunki” – radzi ekspert z firmy EWE.
Czy obniżenie ceny prądu w Polsce jest możliwe? Czy jedynym ratunkiem na tańszy prąd jest mrożenie jego ceny? Długofalowo jedynym sposobem na obniżenie cen energii elektrycznej w naszym kraju jest transformacja energetyczna polegająca na odejściu od źródeł emisyjnych, takich jak węgiel. Mrożenie cen to rozwiązanie doraźne, sztucznie zaniżające ceny i finansowane z publicznych pieniędzy. Możliwe jednak, że w 2024 r. ceny prądu nadal pozostaną zamrożone.
